ให้ครองไตรจีวร และสร้างวิหารราคาห้าร้อยถวายท่านพระอานนท์ ดัง
นี้แล.
จบทสมสูตรที่ 6

อรรถกถาทสมสูตรที่ 6

มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า ทสโม ความว่า ก็คฤหบดีนั้น เขานับในตำแหน่งที่ 10
ด้วยอำนาจชาติและสกุล และด้วยการนับตระกูลที่เป็นคฤหบดีมหาศาล
เพราะเหตุนั้น เขาจึงชื่อว่า ทสมะนั่นแล. บทว่า อฏฺฐกนาคโร แปลว่า
ชาวเมืองอัฏฐกะ. บทว่า กุกฺกุฏาราเม ได้แก่ อารามที่กุกกุฏเศรษฐี
สร้างไว้.
ในคำว่า เตน ภควตา ฯเปฯ สมฺมทกฺขาโต นี้ มีความสังเขป
ดังต่อไปนี้ :- ทสมคฤหบดี ถามท่านพระอานนท์ว่า พระผู้มีพระภาคเจ้า
ผู้บำเพ็ญพระบารมี 30 ถ้วนแล้ว ทรงหักกิเลสทั้งปวง ทรงรู้ซึ่งอนุตตร-
สัมมาสัมโพธิญาณนั้น อันเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ชมเชยด้วยเหตุ
4 ประการ ด้วยสามารถแห่งเวสารัชชญาณ 4 อย่างคือ พระองค์ทรงรู้
อัธยาศัยและอนุสัยของสัตว์ทั้งหลายนั้น ๆ ทรงเห็นไญยธรรมทั้งปวง
เหมือนผลมะขามป้อมที่วางไว้ในฝ่ามือ อนึ่ง ทรงรู้ด้วยปุพเพนิวาสญาณ
เป็นต้น ทรงเห็นด้วยทิพจักษุ หรือว่าทรงรู้ด้วยวิชชา 3 หรือด้วย
อภิญญา 6 ทรงเห็นด้วยสมันตจักษุ อันไม่ติดขัดในโลกทั้งปวง ทรงรู้
ด้วยปัญญา อันสามารถรู้ธรรมทั้งปวง หรือทรงเห็นรูปอันล่วงเสียซึ่ง
จักษุวิสัยของสรรพสัตว์ และรูปที่อยู่ภายนอกฝาเรือนเป็นต้น ด้วยมังส-